Դաս.15 (09.12-13.12)
Posted on December 14, 2019
Թեմա՝
§14. Էներգիա: Մեխանիկականէներգիա
§15.Կինետիկէներգիա
§16.Պոտենցիալէներգիա
1.Որմեծություննէկոչվումէներգիա:
Այնֆիզիկականմեծությունը,որըբնութագրումէմարմնիաշխատանքկատարելուունակությունը,կոչվումէէներգիա:
2.Բերելօրինակներ, որոնքցույցենտալիսէներգիայիևաշխատանքիկապը:
3.ԻնչմիավորովէչափվումէներգիանՄՀ–ում:
ԷներգիանՄՀ–ումչափվումէջոուլով (Ջ),ինչպեսևաշխատանքը:
4.Մեխանիկականէներգիայիինչտեսակներգիտեք:
Մեխանկայում ուսումնասիրում են կինետիկ էներգիան և պոտենցիալ էներգիան:
5.Որէներգիանենանվանումկինետիկ:
Կինետիկենանվանումայնէներգիան,որըուսումնասիրումէմարմիններիշարժմամբպայմանավորվածէներգիան:
6.Ինչմեծություններիցէկախվածմարմնիկինետիկէներգիան:
Մարմնիկինետիկանկախվածէvարագությունիցևmզանգվածից:
7. Ինչբանաձևովէորոշվումմարմնիկինետիկէներգիան:
Eկ =mv2 : 2
8. Երբէմարմնիկինետիկէներգիանզրո:
Երբորմարմինըգտնվումէդադարիվիճակում:
9.Ինչպեսէփոխվումմարմնիկինետիկէներգիան՝
Հավասարաչափարագացողշարժմանդեպքում։
10.Որէներգիանենանվանումպոտենցիալ:
Պոտենցիալէներգիաանվանումենմարմիններիփոխազդեցությամբպայմանավորվածէներգիան։
11.Բերեքպոտենցիալէներգիայովօժտվածմարմիններիօրինակներ:
Սեղմվածզսպանակըկամճկվածքանոնը:
12.ԻնչբանաձևովէորոշվումԵրկրիցորոշակիբարձրությամբմարմնիպոտենցիալէներգիան:
Eպ = mgh
13.ՓոխվումէարդյոքԵրկրիմակերևույթինզուգահեռթռչողմարմնիպոտենցիալէներգիան:
14.Մարմիննընկնումէորոշակիբարձրությունից: Ինչպեսէփոխվումնրապոտենցիալէներգիանանկմանընթացքում:
15.Ինչպեսկարելիէհամոզվել, որսեղմվածզսպանակնօժտվածէպոտենցիալէներգիայով:
16.Կատարելովանհրաժեշտչափումներ՝հաշվեքսեղանինդրվածորևէառարկայիպոտենցիալէներգիանհատակինկատմամբ:POSTED INՋՐԻԿ TV, ՖԻԶԻԿԱ
Ջրիկ TV «Էներգետիկա»
Posted on December 1, 2019POSTED INՖԻԶԻԿԱ
Դաս 11, 12, 13
Posted on November 24, 2019
Մարմնիիմպուլս: Իմպուլսիպահպանմանօրենքը: Ռեակտիվշարժում:
Լաբորատորիայումփորձերիմիջոցովքննարկվողհարցեր՝
1.Որմեծություննէկոչվումմարմնիիմպուլս:
Մարմնի իմպուլս կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի զանգվածի և արագության արտադրյալին։ Նշանակվում է P փոքրատար լատինական տառով։
2. Ինչբանաձևովէորոշվումմարնիիմպուլսը:
P=mv
3.ԻնչմիավորովէչափվումիմպուլսըՄՀ–ում:
Կգ x մ/վ
4.Իմպուլսըվեկտորականմեծությունէ, թեսկալյար:
Իմպուլսըվեկտորականմեծությունէ։
5.Ինչնենհամարումհամակարգիիմպուլս:
Համակարգիիմպուլսկոչվումէհամակարգիբոլորմարմիններիլմպւլսներիգումարը։
6.Որքանէնույնզանգվածով 2 գնդերիհամակարգիիմպուլսը, եթեդրանքշարժվումենիրարընդառաջ՝մոդուլովհավասարարագություններով:
Եթե դրանք շարժվում են մոդուլով հավասար արագություններով և զանգվածներն էլ նույնն են, ապա համակարգի իմպուլսը հավասար է 0-ի։
7.Մարմիններիորհամակարգնէկոչվումփակ:
Երբ համակարգի մարմինները չեն փոխազդում արտաքին մարմինների հետ, կամ այդ փոխազդեցությունը այնքան փոքր է, որ կարելի է անտեսել։
8. Ձևակերպելիմպուլսիպահպանմանօրենքը:
Փակհամակարգիմարմիններիիմպուլսներիգումարը,անկախայդմարմիններիփոխազդեցությունիցչիփոխվում:
9. Նկարագրելիմպուլսիպահպանմանօրենքըհաստատողփորձ:
10. Որշարժումնէկոչվումռեակտիվ;
Ռեակտիվանվանումենայնշարժումը,որնառաջանումէ,երբմարմնիցանջատվումէնրամիմասը՝որոշակիարագությամբ,որիհետևանքովմնացածմասըձեռքէբերումհակառակուղղվածարագություն:
11.Բերելռեակտիվշարժմանօրինակներ:
12. Ինչկառուցվածքունիհրթիռը:
Հռթիռըբաղկացածէերկուհիմնականմասերից՝պատյանիցևվառելանյութից:Պինդվառելանյութովաշխատողհռթիռներումօգտագործումենհատուկտեսակիվառոդ,իսկհեղուկվառելանյութովաշխատողհռթիռներում՝կեռոսինկամհեղուկջրածին:Հռթիրիպատյանըունիելքիփողակ՝մեկկամմիքանիելուստներով,որոնցիցմեծարագությամբդուրսեննետվումայրմանարգասիքները:POSTED INՖԻԶԻԿԱ
Դասեր 8, 9,10
Posted on November 10, 2019
Դինամիկա: Ներածություն:Նյուտոնիառաջիօրենք:Նյուտոնիերկրորդօրենք:Նյուտոնիերրորդօրենք:
Լաբորատորիայումփորձերիմիջոցովքննարկվողհարցեր
1.Նյուտոնիառաջինօրենքիձևակերպումը:
Ամենմիմարմինշարունակումէպահպանելդադարիկամհավասարաչափուղղագիծշարժմանվիճակը, քանիդեռհարկադրվածչէփոփոխելայդվիճակըկիրառվածուժերիազդեցությամբ:
Մարմինըպահպանումէիրդադարիկամուղղագիծհավասարաչափշարժմանվիճակը, եթենրավրաայլմարմիններչենազդումկամդրանցազդեցություններըհամակշռվածեն:
2.ԲերելՆյուտոնիառաջինօրենքըհաստատողօրինակներ:
Երբ մեքենանայի շարժիչի քարշի ուժը համակշռում է շփման և օդի դիմադրության ուժերը մեքենան շարժվում է ուղղագիծ հավասարաչափ:
3.Ինչպայմաններումէմարմինըշարժվումուղղագիծհավասարաչափ:
Ուղղագիծհավասարաչափշարժմանժամանակմարմնիհետագիծնուղիղգիծէ, մարմինըմիշտշարծվումէնույնուղղությամբ։
4.Մարմնի վրա ազդող ուժերի համազորը զրո է: Մարմինը շարժվում է,թե գտնվում է դադարի վիճակում:
Դադարի վիճակում։
5.Ինչն է մարմնի արագության փոփոխության պատճառը:
Այլ մարմինների ազդեցությունը։
6.Նյուտոնիերկրորդօրենքիձևակերպումը,գրելբանաձևը:
Մարմնիարագացումնուղիղհամեմատականէմարմնիվրաազդողուժինևհակադարձհամեմատականմարմնիզանգվածին։
a=F/m
F=ma
F->=ma->
Fք-F2-Fդ=ma
7.Որ դեպքում է մարմինը շարժվում արագացմամբ:
Երբ ազդող ուժերը չեն համակշռում։
8.Բերելմարմիններիփոխազդեցությանօրինակներ:
Եթեորկուսայլակներթիթեղովիրարմիացնենքևթիթեղըայրենք, երկուսայլակներնէլկփոխազդեն։
9.Նյուտոնիերրորդօրենքիձևակերպումը,գրելբանաձևը:
Ազդումը միշտ ունի հավասար և հակադիր հակազդում, այլ կերպ, երկու մարմինների փոխազդեցությունները միմյանց հավասար են և հակառակ ուղղված։ F 1,2 = F 2,1
ՍովորելԷ. Ղազարյանիդասագրքիցէջ.13-էջ20-ըևէջ23-իցէջ36-ը
Լրացուցիչառաջադրանք
Պատրաստեքտեսանյութ՝ձերշրջապատում,առօրյայումհանդիպածհավասարաչափ,անհավասարաչափ,շրջանագծային,հավասարաչափարագացողշարժումներիվերաբերյալ:
Տեսանյութումլինիմեկնաբանությունևեզրակացություն,այնտեղադրեքձերբլոգներում ,հղումըուղարկեքինձ:POSTED INՖԻԶԻԿԱ
Հավասարաչափ արագացող շարժման արագացման որոշումը.
Posted on November 4, 2019
| N | t, վ | s, մ | a, մ/վ2 | v, մ/վ |
| 1. | 1,06 | 0,45 | 0,8 | 0,8 |
| 2. | 1,06 | 0,45 | 0,8 | 0,8 |
| 3. | 1,00 | 0,45 | 0,9 | 0,9 |
| 4. | 1,11 | 0,45 | 0,75 | 0,8 |
POSTED INՖԻԶԻԿԱ
Դաս3,4
Posted on October 15, 2019
Թեման.Հավասարաչափ արագացող շարժում:Արագացում:
Հավասարաչափ արագացող շարժման արագացման որոշումը
Դասարանում քննարկվող հարցեր.
1.Որ անհավասարաչափ շարժումն է կոչվում հավասարաչափ արագացող
Մարմնի շարժումը կոչվում է հավասարաչափ արագացող, եթե այդ շարժման արագությունը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում փոփոխվում է նույն չափով։
2.Որ ֆիզիկական մեծությունն էկոչվում հավասարաչափ արագացող շարժման արագացում;
Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի շարժման արագության փոփոխության և այն ժամանակամիջոցի հարաբերությանը, որի ընթացքում կատարվել է այդ փոփոխությունը, կոչվում է հավասարաչափ արագացող շարչման արագացում։
3.Ինչ է ցույց տալիս արագացումը:Որն է արագացման միավորը,և ինչպես է այն սահմանվում:Գրել բանաձևը:
Արագացման միավորն այնպիսի հավասարաչափ արագացող շարժման արագացումն է, երբ այդ շարժման արագությունը յուրաքանչյուր 1վ-ում փոփոխվում է 1մ/վ-ով։ Արագացումը սովորաբար նշանակում են a տառով(լատիներեն «ակսելերատիո» արագացում բառից)։ Եթե մարմնի արագությունը աճելով 0-ից, t ժամանակի ընթացքում հավասարվում է v-ի, ապա
Արագացում=արագություն/ժամանակամիջոց
a=v/t
4.Հավասարաչափ շարժման ճանապարհի և արագության բանաձևը
V=s/t
S=vt
5.Հավասարաչափ արագացող շարժման արագության և ճանապարհի բանաձևերը
Արագություն=արագացում*ժամանակամիջոց
V=at
Ճանապարհ=1/2արագություն*ժամանակամիջոց
S=1/2vt
Լրացուցիչ առաջադրանք
Սովորել՝ Է. Ղազարյանի դասագրքից. էջ6-ից մինչև էջ12
Անցած նյութի կրկնողությունPOSTED INՖԻԶԻԿԱ
Դաս 5,6
Posted on October 4, 2019
Թեման.Ազատանկում:Հավասարաչափշարժումշրջանագծով:
Լաբորատորիայումփորձերիմիջոցովքննարկվողհարցեր
1.Որշարժումնենանվանումազատանկում
Մարմիններիանկումըվակուումում,միայներկրիձգողությանազդեցությամբ,կոչվումէազատանկում։
2.Գրելևբացատրելազատանկմանբանաձևը
v=gt h=gt 2/2
3.ՁևակերպելԳալիլեյիօրենքը
Բոլորմարմիններըերկրիձգողությանազդեցությամբընկնումեննույնարագացմամբ։
Փորձերըտեսագրեք ,պատրաստեքնյութ,տեղադրեքձերբլոգներում,,հղումըուղարկեքինձ:
4.Որշարժումնենանվանումշրջանագծայինհավասարաչափշարժում:
Շրջագծայինհավասարաչափշարժմանժամանակարագությանթվայինարժեքըչիփոփոխվում, սակայնուղղությունըշարժմանընթացքումանընդհատփոփոխվումէ:
5.Ինչուղղությունունիարագությունըշրջանագծայինհավասարաչափշարժմանդեպքում:բերելօրինակներ
Մարմնիշաժմանակնթարթայինարագությանուղղությունըհամընկնումէայդկետովշրջագծինտարվածշոշափողին։
6.Ինչէպտտմանպարբերությունը:
Պտտմանպարբերությունէկոչվումայնժամանակամիջոցը,որիընթացքումհավասարաչափշարժվողմարմինըկատարումէմեկլրիվպտույտ։
7.Ինչէպտտմանհաճախությունը,ևորնէնրամիավորը:
Պտտմանհաճախությունենանվանումայնֆիզիկականմեծությունը, որըհավասարէմիավորժամանակամիջոցումմարմնիկատարածպտույտներիթվին։
n=N/t
8.Գրելևբացատրելպտտմանպարբերությանևհաճախությանկապնարտահայտողբանաձևը:
n=1/T, T=1/n
ՊտտմանպարբերությանըևՊտտմանհաճախությանփոխադարձաբարհակադարձմեծություններեն:
9.Ինչպեսկարելիէհաշվելշրջանագծովհավասարաչափշարժվողմարմնիարագությունը,եթեհայտնիենշրջանագծիշառավիղըևպտտմանպարբերությունըկամպտտմանհաճախությունը:
Շրջանագծովհավասարաչափշարժվողմարմնիարագությունըկարելիէհաշվել
v=S/t բանաձևով,որտեղ t=T, S=2 ПR, որտեղП=3.14,
v=(2ПR)/T, հաշվիառնելով,որT=1/n, կստանանք
v=2ПRn
Սովորել՝Է. Ղազարյանի դասագրքից.էջ13-իցմինչևէջ20Պատրաստել ուսումնական նյութ էջ18-ի«Հետաքրքիր է իմանալ» թեմայի շրջանակներումPOSTED INՖԻԶԻԿԱ
Իսահակ Նյուտոնի մասին
Posted on September 24, 2019
Անգլիացի ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս, աստղագետ, ալքիմիկոս, փիլիսոփա և աստվածաբան Իսահակ Նյուտոնը (25 դեկտեմբերի 1642թ. – 20 մարտի 1726/7թ.) ծնվել է ֆերմերի ընտանիքում: 1665թ. ավարտել է Քեմբրիջի համալսարանը բակալավրի գիտական աստիճանով:
1669-1701թթ. գլխավորել է այդ համալսարանի ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ամբիոնը: 1672թ. Նյուտոնն ընտրվել է Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ, 1703-23 թթ-ին՝ նախագահ: 1695թ.-ից եղել է դրամահատարանի տեսուչ, իսկ 1699թ.-ից՝ ցկյանս տնօրեն: Գիտության մեջ ունեցած խոշոր ներդրման համար 1705թ. նրան շնորհվել է ազնվականի տիտղոս (առաջին դեպքն էր գիտական վաստակի համար):
Մաթեմատիկական հետազոտությունների հիմնական մասը Նյուտոնը կատարել է ուսանողական տարիներին՝ 1664-66թթ.: Նա 23 տարեկանում մշակել է դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշիվը, ստացել ֆունկցիան շարքի վերածելու բանաձև (հետագայում կոչվել է Նյուտոն-Լայբնիցի բանաձև): Հայտնագործել է նաև տիեզերական ձգողականության օրենքը:
Պրիզմայի օգնությամբ տարրալուծելով սպիտակ լույսը՝ Նյուտոնը բացահայտել է, որ այն 7 տարբեր գույների լույսերի խառնուրդ է: 1672թ. հրապարակած «Լույսի և գույների նոր տեսություն» աշխատությունում նա առաջադրել է լույսի մասնիկային տեսությունը և առաջարկել լույսի ալիքային ու մասնիկային պատկերացումները համատեղող գիտական վարկած: Նյուտոնն առաջինն է չափել նաև լուսային ալիքի երկարությունը:
1687թ. հրատարակած «Բնափիլիսոփայության մաթեմատիկական հիմունքները» հիմնարար աշխատությունում Նյուտոնը շարադրել է երկրային և երկնային մեխանիկայի մի կուռ համակարգ: Նա տվել է մատերիայի, շարժման քանակի և ուժերի սահմանումները, ձևակերպել նյութական մարմնի շարժման իր նշանավոր օրենքները, արտածել շարժման քանակի պահպանման օրենքը: Այդ աշխատությունում շարադրել է նաև ձգողականության տեսությունը, մշակել երկնային մարմինների շարժման օրենքները և այլն:
Աշխատելով լուծել որոշակի աստղագիտական խնդիրներ՝ Նյուտոնն առաջինն է կառուցել հայելային աստղադիտակ՝ ռեֆլեկտոր: Դրանով հետագայում աստղագետները հայտնաբերեցին գալակտիկաներն ու կարմիր շեղման երևույթը: Ընդհանրացնելով ֆիզիկայի և աստղագիտության բնագավառում իր կատարած հետազոտությունները՝ Նյուտոնն ստեղծել է տարածության և ժամանակի նոր պատկերացումներ, որոնք կազմում են դասական ֆիզիկայի հիմքը:
Ֆիզիկայում և մաթեմատիկայում լայնորեն հայտնի են նաև Նյուտոնի օղակներ, Նյուտոնի երկանդամ հասկացությունները: Նյուտոնի անունով են կոչվել խառնարաններ Լուսնի և Մարսի վրա, նրա պատկերով Անգլիայում հատվել է մետաղադրամ: Միավորների միջազգային համակարգում Նյուտոնի անունով՝ Նյուտոն (Ն) է կոչվել ուժի միավորը: 1 Ն այն ուժն է, որը 1 կգ զանգվածով մարմնին ուժի ազդման ուղղությամբ հաղորդում է 1 մ/վ2 արագացում: 1Ն=1կգ . մ/վ2: Անգլիացի ֆիզիկոս, մաթեմատիկոս և աստղագետ Իսահակ Նյուտոնի շիրմաքարին գրված է. «Այստեղ հանգչում է սըր Իսահակ Նյուտոնը, ազնվական, ով գրեթե աստվածային բանականությամբ մաթեմատիկայի ջահով առաջինը բացահայտեց մոլորակների շարժումը, գիսավորների ուղիներն ու օվկիանոսների մակընթացությունները: Նա հետազոտեց լուսային ճառագայթների տարբերությունները և դրանցով դրսևորվող գույների տարբեր հատկությունները, որը մինչ այդ ոչ ոք չէր ենթադրել»:POSTED INՖԻԶԻԿԱ
Դաս1,2
Posted on September 24, 2019
Թեման.Ներածություն:Անհավասարաչափշարժում:Միջինարագություն
Լաբորատորիայում
Հաշվարկմանմարմին:Շարժմանևդադարիհարաբերականությունը
Առաջադրված են մի քանի փորձեր,որոնց կատարման ընթացքում պարզաբանվում և քննարկվում են՝
- Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը։
Մարմնի դիրքի փոփոխությունը տարածության մեջ ժամանակի ընթացքում կոչվում է մեխանիկական շարժում։
- Մեխանիկայի ո՞ր բաժինն են անվանում կինեմատիկա։
Մեխանիկայի բաժին, որն ուսումնասիրում է մարմինների շարժումների երկրաչափական հատկությունները, առանց մարմինների զանգվացներն ու դրանց վրա ազդող ուժը հաշվի առնելու։
- Ի՞նչն են անվանում նյութական կետ։
Եթե մարմնի չափերը շատ անգամ փոքր են դիտարկվող շարժման համար բնութագրական հեռավորություններից, ապա մարմնի չափերը հաշվի չեն առնվում, և մարմինը դիտարկում են որպես նյութական կետ։
- Ի՞նչն են անվանում շարժման հետագիծ(թվարկել տեսակները)։
Մի տեղից մյուսը տեղափոխվելով՝ մասնիկը(կամ նյութական կետը) շարժվում է մի որոշ գծով, որն անվանում են մասնիկի հետագիծ։ Հետագծերը, շարժման տեսակից կախված, կարող են ունենալ տարբեր ձևեր, մասնավորապես, կարող են լինել ուղիղ, շրջանագիծ, բեկյալ կամ կամայական տեսքի կոր գիծ։
- Ի՞նչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ։
Հետագծի երկարությունը, որով մարմինը շարժվում է որոշ ժամանակահատվածում, կոչվում է անցած ճանապարհ։
- Ինչո՞վ է տարբերվում հետագիծը մարմնի անցած ճանապարհից։
Մարմնի հետագիծը այն գիծն է, որով շարժվել է մարմինը, իսկ մարմնի անցած ճանապարհը որոշակի ժամանակամիջոցում անցած հետագծի երկարությունն է։
- Ո՞ր շարժումն են անվանում հավասարաչափ և որը՝ անհավասարաչափ։
Հավասարաչափ շարժման ժամանակ մարմինը հավասար ժամանակամիջոցում անցնում է հավասար ճանապարհ, իսկ անհավասարաչափ շարժման ժամանակ մարմինը անհավասարաչափ ժամանակամիջոցում անցնում է անհավասարաչափ ճանապարհ։
- Ո՞ր մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին։
Հաշվարկման մարմին կոչվում է այն մարմինը, որի նկատմամբ դիտարկում են այլ մարմինների դիրքերը։
- Ո՞ր շաժումն է կոչվում անհավասարաչափ։ Բերե՛լ օրինակներ։
Անհավասարաչափ է կոչվում այն շարժումը, որի ընթացքում հավասար ժամանակամիջոցում մարմինը անցնում է անհավասար ճանապարհներ։ Օրինակ՝ կանգառից հեռացող ավտոբուսը, վայրէջք կատարող ինքնաթիռը և այլն։
- Սահմանե՛լ անհավասարաչափ շարժման միջին արագությունը։
Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի հետագծի երկարության և այդ անցնելու ժամանակի հարաբերությանը, կոչվում է միջին արագություն։
- Գրե՛լ միջին արագության բանաձևը։
Vմիջ=St(1)
- Ի՞նչ ֆիզիկական իմաստ ունի անհավասարաչափ շարժման միյին արագությունը։
Մարմնի անցած ճանապարհի և այդ ճանապարհն անցնելու ժամանակի հարաբերությունն անվանում են մարմնի անհավասարաչափ շարժման միջին արագություն։
- Ի՞նչ է ակնթարթային արագությունը։
Ժամանակի տվյալ պահին մարմնի արագությունը կոջվում է ակնթարթային արագություն։
Լրացուցիչառաջադրանք
Չափեք ձեր քայլի միջին երկարությունը և որոշեք տնից մինչև մոտակա կանգառը ձեր անցած ճանապարհը:
1.Որքան ժամանակում սահնակը,շարժումն սկսելով դադարի վիճակից ,կանցնի 72մ ճանապարհ,եթե շարժվումէհաստատուն`4մ/վ:
a = V / t
72 մ / 4 մ / վ = 18 վ
Պատ․՝ 18 վ
2.Ավտոնեքենան դուրս գալով կանգառից,10վ-ում անցնւմ է 400մ ճանապարհ:Մեքենայի շարժումը համարելով հավասարաչափ արագացող`որոշեք այդ շարժման արագացումը և մեքենայի վերջնական արագությունը:
a = V / t
400 մ / 10 վ = 40 մ / վ
Պատ․՝ 40մ/վ
Սովորել՝Է. Ղազարյանի դասագրքից. էջ3-ից մինչև էջ6
Վ.Ի Լուկաշիկի խնդրագրքից կատարել խնդիրներ 113-ից մինչև 125-ը
113. Տրամվայը շարժվում է 36կմ/ժ արագությամբ։ Այդ արագությունն արտահայտեցե՛ք մետր-վայրկյաններով (մ/վ):
1կմ = 1000մ
1ժ = 3600վ
36 x 1000 : 3600 = 10 մ/վ
114. Առաջին, երկրորդ և երրորդ տիեզերական արագությունները համապատասխանաբար հավասար են 7,9 կմ/վ, 11,2 կմ/վ և 16,7 կմ/վ։ Այդ արագություններն արտահայտեցե՛ք մետր-վայրկյաններով (մ/վ) և կիլոմետր ժամերով (կ/ժ):
7,9 կմ/վ = 7900 մ/վ
11,2 կմ/վ = 11200 մ/վ
16,7 կմ/վ = 16700 մ/վ
7,9 կմ/վ = 79/36000 կ/ժ
11,2 կմ/վ = 7/2250 կ/ժ
16,7 կմ/վ = 167/3600 կ/ժ
115. A կետից մինչև B կետից եղած ճանապարհը, որը հավասար է 2700 կմ-ի, ռեակտիվ ինքնաթիռն անցավ 1 ժ-ում։ Ետդարձի ճանապարհին ինքնաթիռը թռչում էր 715 մ/վ արագությամբ։ Ինքնաթիռի արագությունը ո՞ր ուղղությամբ էր ավելի մեծ։
1 կմ = 1000 մ
1 ժ = 3600 վ
2700 x 100 : 3600 = 75 մ/վ
715 մ/վ > 75 մ/վ
116. Նապաստակի արագությունը 15 մ/վ է, իսկ դելֆինինը՝ 72 կմ/ժ: Նրանցից ո՞րի արագությունն է ավելի մեծ:
1 կմ = 1000 մ
1 ժ = 3600 վ
72 x 100 : 3600 = 20 մ/վ
20 մ/վ > 15 մ/վ
117. 5 ժ 30 ր-ում հեծանվորդն անցավ 99 կմ: Ի՞նչ միջին արագությամբ էր շարժվում հեծանվորդը:
1 կ/մ = 1000 մ
5 ժ 30 ր = 330 ր
99 x 1000 : 330 = 300 մ/ր
119. Հաշվեցե՛ք հետիոտնի, ձիավորի, տանկի (S-34) և մարդատար ինքնաթիռի (Իլ-62) շարժման արագությունները, եթե նրանք 20 կմ ճանապարհն անցնում են համապատասխանաբար 5 ժ-ում, 2 ժ-ում, 22 ր-ում և 1,4 ր-ում:
20 կմ : 5 ժ = 4 կմ/ժ (հետիոտն)
20 կմ : 2 ժ = 10 կմ/ժ (ձիավոր)
20 կմ : 22 ր = 10/11 կմ/ր (տանկ)
20 կմ : 1,4 ր = 100/7 կմ/ր (մարդատար ինքնաթիռ)
120. 1959 թ. սեպտեմբերի 12-ին ժամը 17-ին Լուսին թռչող խորհրդային երկրորդ տիեզերահրթիռը 101 000 կմ-ով հեռացել էր Երկրից: Նույն օրվա ժամը 22-ին այն արդեն գտնվում էր Երկրից 152 000 կմ հեռավորություն վրա: Որոշեցե՛ք հրթիռի շարժման միջին արագությունը:
22 – 17 = 5 ժ
152 000 – 101 000 = 51 կմ
51 կմ : 5 ժ = 10, 2 կմ/ժ
121. 30 վ-ի ընթացքում գնացքը շարժվել է հավասարաչափ 72 կմ/ժ արագությամբ: Ինչքա՞ն ճանապարհ անցավ գնացքն այդ ժամանակամիջոցում:
72 x 30 = 2160
2160 : 3600 = 600 մ/վ
122. Հեռընթաց ինքնաթիռում գտնվող պատանի ուղևորը նշեց, որ թռիչքն անտառի վրայով տևոց ճիշտ 1 ր: Իմանալով ինքնաթիռի թռիչքի արագությունը (850 կմ/ժ) նա անմիջապես որոշեց այն ճանապարհի երկարությունը, որն ինքնաթիռն անցավ անտառի վրայով թռչելիս: Ի՞նչ արդյունք ստացավ պատանի ուղևորը:
850 x 1 = 850
850 : 60 = 14 1/6 կմ/ր
123. Գետի հոսանքով շարժվող լաստն ինչքա՞ն ժամանակում կանցնի 15 կմ, եթե հոսանքի արագությունը 0,5 մ/վ է:
15 : 0,5 = 30000վ
124. Պայթեցման տեխնիկայում օգտագործում են ոչ մեծ արագությամբ այրվող բիկֆորդյան քուղը: Ի՞նչ երկարությամբ քւոզ պետք է ունենալ, որպեսզի հնարավոր լինի մինչև դրա լրիվ այրվելը 300 մ վազելով հեռանալ: Վազքի արագությունն է 5 մ/վ, իսկ բոցը բիկֆորդյան քուղով տարածվում է 0,8 սմ/վ արագությամբ:
300 : 5 = 60 վ
60 x 0,8 = 48 սմ
125. Տրակտորն առաջին 5 ր-ում անցավ 600 մ: Ինչքա՞ն ճանապարհ կանցնի տրակտորը 0,5 ժ-ում՝ շարժվելով նույն արագությամբ:
30 : 5 = 6
600 x 6 = 3600 մ
Պատրաստեքտեսանյութ ձեր շրջապատում,առօրյայում հանդիպած ֆիզիկական երևույթների վերաբերյալ:Նկարագրեք,մեկնաբանեք,եզրակացրեք,
դրեք բլոգներում,հղումը ուղարկեք ինձ` g.mkhitaryan @mskh.am
serli 